Jeremy Milgrom: ‘Een juweel van joods universalisme.’ Parashat voor Shabbat Shuva

Shabbat Shuva is de sabbat die valt tijdens de tien dagen van bekering die Rosh Hashannah (het Joodse Nieuwjaar) en Yom Kippur (Grote Verzoendag) scheidt. In zijn commentaar doet Rabbi Jeremy Milgrom ons eraan denken, hoe we door moeten gaan in het zoeken naar kracht, niet alleen vanuit onze eigen traditie, maar ook vanuit de wereldwijde gemeenschap.

‘Een Gelukkig Nieuwjaar begint met winkelen.’ Dat valt te lezen op een billboard in Jeruzalem, en waarschijnlijk in andere Hebreeuws sprekende steden in het Heilige Land vandaag. De joodse traditie zou hierop dit antwoord geven: een Gelukkig Nieuwjaar begint met het ‘Wij hebben gezondigd tegenover U’.

Het zijn niet de kolonisten, de Civil Administration, de IDF, de grenspatrouilles, de politie, het Hooggerechtshof en de politici die olijfbomen laten omhakken, huizen slopen, road blocks neerzetten, demonstranten arresteren en aan de bezetting groen licht geven en voorkomen dat elektriciteit Gaza kan bereiken; wìj zijn het. Omdat deze Joodse uitspraak in de eerste persoon meervoud wordt gemaakt. En zelfs als we niet persoonlijk elk van de lange en vreselijke lijst van misdaden tegen de menslievendheid hebben begaan – zo niet tegen de menselijkheid – werden ze in ónze naam begaan: WIJ hebben tegenover U gezondigd.

De geperverteerde Tien Geboden

Waren de boetvaardige gebeden van deze Dagen van Ontzag (van Rosh Hashanah tot Yom Kippur, en ze zijn waarlijk ontzagwekkend) samengesteld door de spin-dokters van vandaag, dan zou er hier geen belijdenis zijn gedaan, liever was de andere kant beschuldigd en met modder besmeurd, al degenen die protesteren tegen het schenden van mensenrechten en tegen elk vertoon van minimaal medeleven met onnodig menselijk lijden. Zij zouden zeker de duistere passages uit de klassieke bronnen recyclen die de basis zijn geworden voor een geperverteerde Tien Geboden van verovering en onderwerping (‘Onze armen komen eerst’; ‘Iemand die komt om je te doden, dood hem eerst’, ‘Wie barmhartig is voor hen die wreed zijn, zal uiteindelijk wreed zijn voor de barmhartigen’) en herhaal de meest cynische en pathetische claim: ‘Zij zijn erger dan wij zijn’.

Het is natuurlijk moeilijk voor ons om hier de eerste persoon meervoud te gebruiken, omdat wij in werkelijkheid een kleine minderheid ‘gevoelige’ mensen zijn onder een grotere meerderheid van onverschillige Israëli’s. Maar deze centrale klacht uit de liturgie  van de rustdag (maar ook vindbaar in het dagelijkse gebedenboek) zou ook alleen voor ons geschreven kunnen zijn.

Mannen met macht: allemaal ijdelheid

Want: ‘Wat zijn wij? Wat is ons leven? Wat is onze vroomheid? Wat is onze gerechtigheid? Wat is onze hulpvaardigheid? Wat onze kracht? Wat onze macht? Wat zullen we tegen U zeggen, Heer onze God en God van onze vaders? Zijn voor U niet alle machtige mannen van geen betekenis, die mannen met reputaties alsof zij er niet zijn geweest, de wijzen alsof ze zonder kennis waren en de verstandigen alsof ze geen onderscheid konden maken? Want de meeste van hun werken zijn leeg, en de dagen van hun leven zijn voor U ijdelheid, en de superioriteit van de mens over het dier is niets, want alles is ijdelheid!’

‘Zionistisch links’ is bang om alleen te staan

Dr. Ruhama Marton, die de Physicians for Human Rights heeft opgericht heeft, zei onlangs het volgende over deze machteloosheid: ‘Zionistisch Links is bang voor radicalisme omdat het bang is om alleen te zijn, zonder het gevoel ergens bij te horen. Maar wij behoren tot een groter publiek, dat zich buiten [Israël] bevindt… en dat wereldwijd groeit. We moeten dat binnenin begrijpen, dat we met weinig en te zwak zijn. We zullen niet veel kunnen bereiken zonder bondgenoten van buiten.’

Het hart van de liturgie van deze ‘Dagen van Ontzag’ legt dit idee uit, wanneer het de hele Schepping als verenigd voorstelt, ten einde Gods wil te doen. Mijn vertaling kan de kracht van deze sublieme Hebreeuwse tekst niet overdragen:

‘Ontsteek Uw vrees in al uw schepselen, zodat zij allemaal met ontzag tegenover U staan; laat heel Uw Schepping zich voor U buigen en een gemeenschap vormen om Uw wil te doen met een onverdeeld hart.’

Een juweel van klassiek, joods universalisme

Maar ik wil u inprenten dat dit juweel van klassiek universalisme een steun- en verzamelpunt biedt voor mijn eigen Joodse humanisme. Ik ben dankbaar voor de inspiratie van buitenaf (geografisch gezien en van activisten van andere religies) die mij gaande hebben gehouden en bid dat we altijd herinneren dat we deel uitmaken van een groter publiek, de menselijke familie.

Jeremy Milgrom is rabbijn en lid van de Rabbi’s for Human Rights.

Bron: http://rhr.org.il/eng/2017/09/parashat-hashavua-shabbat-shuva-happy-new-year-begins-shopping/

Foto: RfHR