Leestips voor de komende weken

Bestuurslid Willemien Keuning bespreekt twee lezenswaardige recente uitgaven.

The other side of the wall, van Munther Isaac

Munther Isaac werd geboren in Bethlehem in 1979, 12 jaar na de bezetting van de Westelijke Jordaanoever. Voor zover hij zich kan herinneren zijn Israëli’s  zwaarbewapende militairen van de andere kant van de muur die hem en zijn volksgenoten vernederen, opsluiten, beschieten, slaan en angst aanjagen. Voor zover hij zich kan herinneren trekt de wereld zich daar niets van aan. Over zijn jeugd zegt hij:

Voor mij was deze tijd beslissend voor mijn verdere leven. Ik werd gevormd door mijn gangen door de checkpoints waar ik uren lang in die brandende zon moest wachten, of door het niet minder belastende alternatief: routes zonder checkpoints zoeken. Ik worstelde met haat en wanhoop. Ik was boos en voelde me machteloos.

Hij zocht een antwoord op de vraag: als mijn voorouders, mijn tijdgenoten en ik zijn opgegroeid in dit land en als anderen met beroep op dezelfde bijbel waaruit op zondag in mijn kerk wordt gelezen, mij vertellen dat ik hier niet mag wonen, wat staat er dan in die bijbel?

Hij zocht het antwoord op vele fronten. Zijn zoektocht beschrijft hij in zijn boek “The other side of te wall”. Met dit boek geeft hij stem aan de Palestijnse gemeenschap met een verslag van zijn zoektocht in de schaduw van de muur. Zijn analyse dat de westerse kerk meewerkt aan de ontmenselijking van Palestijnen, vervult mij in de tijd dat wij vieren dat God mens is geworden, met diepe schaamte.

Munther nodigt ons al volgt zijn wereld binnen:

“Dit boek nodigt jou uit om aan de andere kant van de muur te gaan staan en te luisteren naar onze verhalen en te kijken door onze ogen. Ik vraag je nederig mij te volgen zodat ik met je kan delen hoe Palestijnen God ervaren, de bijbel lezen en hoe zij zijn aangeraakt en bevrijdndoor Jezus, ook een Bethlehemmer. Hij daagde ons uit onze naaste lief te hebben als onszelf.”

Isaac promoveerde in het Oxford Centre voor Missionaire studies. Hij is nu rector van het Bible College in Bethlehem en directeur van een doorgaande conferentie onder de titel Christ at the Checkpoint. Daarnaast is hij predikant van de Evangelisch-Lutherse kerk in Bethlehem.

Oorlogen en oceanen, door Erik Ader

De auteur werkte wereldwijd als diplomaat en de laatste jaren als ambassadeur. Zijn belangstelling voor het Midden Oosten had hij  misschien wel van zijn vader, dominee Bastiaan Ader, die in de dertiger jaren van de vorige eeuw een fietstocht naar Palestina ondernam. In de oorlog verzette deze zich door vele Joden te helpen onderduiken, ook in de pastorie van Nieuw Beerta waar hij het predikant was in de Nederlands Hervomde kerk. De moeder van Erik Ader, Johanna Adriana Ader-Appels (JAA) schreef daar een boek over: “Een Groninger pastorie in de storm”. De vader van Erik Ader werd verraden en opgepakt. Twee weken voor de geboorte van Erik werd hij gefusilleerd. Bas Jan was zijn wat oudere broer, die zich ontwikkelde als kunstenaar. In 1975 werd hij op zee vermist toen hij als onderdeel van een kunstproject en als zeer geoefend zeezeiler met een bootje de oceaan overstak.

Het boek behandelt hoe de oorlog het gezin Ader tekende. Beide ouders kregen van het joodse herdenkingscentum Yad va Shem de onderscheiding van “Rechtvaardige onder de Volken” en ter nagedachtenis aan vader Ader plantte het Joods Nationaal Fonds met 1100 bomen het dominee Aderbos aan.

De auteur ontdekte later een verwoest Palestijnse dorp onder dat bos. ‘Ik vond het erg cynisch dat het verleden van andere mensen zo werd uitgewist. Dat daar etnische zuiveringen hadden plaatsgevonden en dat daarvoor de naam van een man die gevochten heeft voor mensenrechten is misbruikt, dat zat me goed dwars’ zei hij daarover. Zijn antwoord was de schenking van 1100 olijfbomen aan de Palestijnen.

De toespraak die Erik Ader bij deze gelegenheid hield is door Zochrot geplaatst op Youtube en daar is ook een interview met hem te zien dat plaats vond op de dag van de boekpresentatie bij de Literaire Hemel op 13 november van dit jaar.

Zochrot is een joodse stichting, opgericht met het doel om binnen Israël aandacht te vragen voor de Palestijnse keerzijde van het uitroepen van de staat Israël; voor hen Al-Nakba (de ramp)

Willemien Keuning